Zmiany w szkole 2022/2023: nowy przedmiot, nauka strzelania i odmieniona matura. Co jest inne w roku szkolnym? Co ma się jeszcze zmienić?

Edukacja nie lubi częstych zmian. W nowym roku szkolnym jest ich jednak całkiem sporo. Inna matura, prawdopodobne reformy w pragmatyce zawodowej nauczycieli, wprowadzenie do programu nowego przedmiotów (historia i teraźniejszość) oraz reforma już istniejących (edukacja dla bezpieczeństwa).

Nauczyciele i dyrektorzy wciąż będą musieli mierzyć się z wyzwaniem, jakim jest zapewnienie odpowiedniej edukacji dzieciom z Ukrainy. Do tego wszystkiego dochodzą problemy związane z brakami kadrowymi w szkołach. Nauczyciele coraz częściej decydują się, by zrezygnować z pracy przed tablicą. Czy w związku z tym rok szkolny 2022/2023 będzie wyjątkowo burzliwy?

Znowelizowana Karta Nauczyciela została zatwierdzona przez prezydenta. Nauczycieli od września obowiązywać będzie inna ścieżka awansu zawodowego. Zlikwidowane zostają dwa stopnie: nauczyciel stażysta i kontraktowy. Osoba, która rozpoczyna pracę w zawodzie, nie będzie posiadała żadnego stopnia awansu. Mogłaby się o niego ubiegać po 4 latach pracy. W tym czasie nauczyciel ma odbywać tzw. przygotowanie do zawodu i podlegać obowiązkowej ocenie pracy.

Zwiększona zostanie pensja nauczycieli rozpoczynających pracę w zawodzie. Obecnie początkujący nauczyciel zarabia 100 proc. kwoty bazowej określonej w ustawie budżetowej, po zmianach zarabiałby 120 procent. Wprowadzone zostaną także godziny dostępności raz w tygodniu dla uczniów i rodziców, w trakcie której nauczyciel obowiązkowo ma przebywać w szkole. Z dużym sprzeciwem spotkał się też zapis, że przez pewien okres pedagogów miałaby obowiązywać umowa na czas określony. Zmiany wchodzą w życie od września 2022 roku.

Więcej na temat zmian w zawodzie nauczyciela przeczytacie tutaj>>

W związku ze zmianami w zawodzie nauczyciela głośno zrobiło się także o "godzinach czarnkowych". Takim mianem określane są tzw. godziny dostępności, a więc czas, kiedy nauczyciel obowiązkowo musi przebywać w szkole i prowadzić konsultacje dla uczniów czy rodziców. W zależności od wymiaru pracy danego nauczyciela obowiązywać go będzie:

• 1 godzina dostępności tygodniowo – w przypadku osób zatrudnionych ½ etatu i więcej;
• 1 godzina dostępności na dwa tygodnie – w przypadku osób zatrudnionych na mniej niż 12/ etatu.

Więcej na ten temat przeczytacie w tekście: "Godziny czarnkowe" obowiązkiem nauczycieli od 1 września. Mają być bardziej dostępni dla uczniów i rodziców>>

Od roku szkolnego 2022/2023 w pierwszych klasach szkół ponadpodstawowych pojawił się nowy przedmiot: historia i teraźniejszość. Ma on na celu zaznajomienie uczniów z historią najnowszą. W programie nauczania znalazły się zagadnienia, dotyczące historii i świata po 1945 roku. Młodzież będzie uczyła się m.in. o katastrofie smoleńskiej czy pandemii koronawirusa.

W związku z wprowadzeniem nowego przedmiotu zmieniła się także siatka godzin nauczania historii oraz wiedzy o społeczeństwie. Historia i teraźniejszość ma być wprowadzana stopniowo. Zmiana ta nie będzie obowiązywała uczniów, którzy rozpoczęli naukę w szkole ponadpodstawowej przed rokiem szkolnym 2022/2023.

Szczegółowe informacje na temat nowego przedmiotu: historia i teraźniejszość, znajdują się tutaj>>

Zgodnie z nowymi zasadami od września 2022 roku szkoła ma obowiązek zapewnienia uczniowi posiłku, a także stworzenia możliwości spożycia go w szkole. Nie zmieni się nic, jeżeli chodzi o opłaty za posiłki. Tak jak to ma miejsce teraz ustalać będzie je dyrektor w porozumieniu z organem prowadzącym.

Dużo emocji wywołała wypowiedź ministra sportu, Kamila Bortniczuka, który w rozmowie z RMF FM zaznaczył, że od 1 września 2022 roku dłuższe zwolnienia z WF-u będą respektowane jedynie w momencie, gdy wystawi je lekarz specjalista, a nie lekarz rodzinny. Rodzice podkreślają jednak, że najpierw trzeba by było zacząć od reformy tych zajęć. Wskazują na niedobre warunki (małe sale, ciasne szatnie, brak pryszniców), nieatrakcyjne zajęcia i brak odpowiedniego podejścia ze strony nauczycieli. Warto zaznaczyć, że ostatecznie nie zostały wprowadzone żadne regulacje prawne, które miałyby tę zmianę potwierdzić, a więc zwolnienia z WF-u obowiązują wciąż na takich samych zasadach.

Resort edukacji wdraża szereg reform, które mają zapewnić dzieciom i młodzieży pomoc psychologiczno-pedagogiczną. Jedną z nich jest obowiązek, by w placówkach był obecny pedagog specjalny. Taki nauczyciel będzie musiał posiadać specjalne kwalifikacje. O szczegółach tych zmian piszemy dokładniej w artykule poniżej:

Od 1 września 2022 roku miała zmienić się podstawa programowa przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa. Znajdzie się w niej więcej elementów, związanych z przysposobieniem obronnym, np. wykorzystywanie broni kulkowej i pneumatycznej, składanie i rozkładanie broni, a także odpowiednie reagowanie w sytuacji zagrożenia spowodowanego działaniami wojennymi.

Uczniowie mieliby zapoznawać się z wiedzą z terenoznawstwa, cyberbezpieczeństwa oraz bezpiecznego obchodzenia się z bronią. Zajęcia odbywałyby się także na strzelnicach. Przypomnijmy, że przedmiot edukacja dla bezpieczeństwa realizowany jest w VIII klasie szkoły podstawowej oraz I klasie szkoły ponadpodstawowej. Minister edukacji podpisał już rozporządzanie regulujące uczestnictwo uczniów w zajęciach ze strzelania.

W roku szkolnym 2022/2023 pierwszy raz odbędzie się tzw. nowa matura. Przystąpią do niej uczniowie, którzy skończyli ośmioletnie szkoły podstawowe i czteroletnie szkoły ponadpodstawowe. Nowa matura będzie trudniejsza czy łatwiejsza? Zdający będą mieli więcej czasu na rozwiązanie zadań, ale z drugiej strony w arkuszu znajdzie się też więcej zadań. Spore wyzwanie może stanowić matura ustna z języka polskiego w nowej formule. Centralna Komisja Egzaminacyjna opublikowała już arkusze pokazowe do matury 2023.

Więcej informacji na temat matury 2023 znajduje się tutaj>>

Biznes i zarządzanie – to nowy przedmiot, który miałby wejść do szkół ponadpodstawowych od 1 września 2023 roku, jednak prace nad podstawą programową oraz szczegółowym programem nauczania poznamy zapewne już w przyszłym roku szkolnym. Przedmiot ten miałby zastąpić podstawy przedsiębiorczości.

– Będzie on realizował założenia obecnego przedmiotu podstawy przedsiębiorczości i rozszerzał je. Planuje się, że dotychczasowy wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych dla uczniów szkół ponadpodstawowych zostanie utrzymany. Biznes i zarządzanie zastąpi obecne podstawy przedsiębiorczości. W podstawie programowej, oprócz wymagań dla poziomu podstawowego, określone zostaną również wymagania dla poziomu rozszerzonego, tak aby chętni uczniowie mogli przystąpić do egzaminu maturalnego z biznesu i zarządzania jako przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym. Po raz pierwszy egzamin ten zostanie przeprowadzony w 2027 r. – czytamy na stronie Ministerstwa Edukacji i Nauki.

Więcej o historii i teraźniejszości, elementach przysposobienia obronnego oraz biznesie i zarządzaniu można przeczytać w tekście o nowych przedmiotach w szkole>>

Obecnie, jak podkreślają przedstawiciele resortu edukacji, nic nie wskazuje na to, że w tym roku miałaby być wprowadzana nauka zdalna. Zgodnie z rozporządzeniem MEiN nauczanie online będzie mogło zostać wprowadzone przez dyrektora w następujących sytuacjach:

• w związku z organizacją i przebiegiem imprez ogólnopolskich lub międzynarodowych,
• nieodpowiedniej temperatury zewnętrznej lub w pomieszczeniach, w których są prowadzone zajęcia z uczniami, zagrażającej zdrowiu uczniów,
• zagrożenia związanego z sytuacją epidemiologiczną,
• innego nadzwyczajnego zdarzenia.

Rozwiązania edukacyjne związane z kształceniem w polskich szkołach uchodźców z Ukrainy przyjęte w roku szkolnym 2021/2022, zostają przeniesione także na kolejny rok nauki.

Chodzi o możliwość tworzenia oddziałów przygotowawczych, przyjmowanie dzieci do klas polskich z powiększoną liczbą uczniów, możliwość zatrudniania nauczycieli ukraińskich w szkołach, a także polskich nauczycieli na świadczeniach kompensacyjnych oraz wypracowywanie przez nauczycieli większej liczby nadgodzin niż standardowy limit 9 nadgodzin. W związku z tą sytuacją i wzmożoną pracą samorządów wprowadzono także możliwość zatrudniania dyrektora bez konieczności przeprowadzania konkursu.