Zofia Czekalska i Roman Wojciechowski Zasłużeni dla Miasta Tomaszowa Mazowieckiego. ZDJĘCIA

Statuetki i tytuły "Zasłużony dla Miasta Tomaszowa Mazowieckiego" wręczyli Zofii Czekalskiej i Romanowi Wojciechowskiemu Marcin Witko, prezydent miasta oraz Krzysztof Kuchta, przewodniczący Rady Miejskiej.

Zofia Czekalska z domu Sosnowska urodziła się 6 lipca 1923 w Tomaszowie Mazowieckim i tutaj spędziła pierwsze 21 lat swojego życia. Jej matką była hafciarką, a ojciec robotnikiem Tomaszowskiej Fabryki Sztucznego Jedwabiu. Ukończyła szkołę powszechną i pracowała w jednym z zakładów włókienniczych, pomagając utrzymać się rodzinie, która mieszkała na przystani nad Pilicą.

Gdy miała 13 lat, została harcerką, co, jak sama podkreśla, miało wpływ na całe jej życie, ukształtowało jej osobowość i ideały. W Tomaszowie przeżyła pierwsze lata II wojny światowej, była świadkiem bombardowań, ucieczki mieszkańców i aresztowań.

Do Warszawy uciekła w 1942 roku. W Powstaniu Warszawskim walczyła w szeregach Armii Krajowej, w zgrupowaniu „Chrobry II" była łączniczką, a później również sanitariuszką. Przyjęła pseudonim „Sosenka” od nazwiska rodowego. Pod obstrzałem nosiła rozkazy, kilkukrotnie otarła się o śmierć.

Pani Zofia po upadku Powstania trafiła z innymi powstańcami do niewoli niemieckiej, gdzie opiekowała się rannymi i chorymi. Po wyzwoleniu obozu wróciła do Polski i zamieszkała w Warszawie. W listopadzie 1945 roku wyszła za mąż za Czesława Czekalskiego, którego znała od dzieciństwa i z którym działała w konspiracji. Po wojnie pracowała jako artysta plastyk w dziedzinie zabawkarstwa, a także pomagała innym.

Zofia Czekalska 29 lipca 2018 r. „za zasługi w działalności na rzecz upamiętniania prawdy
o najnowszej historii Polski” odznaczona została przez Prezydenta RP Pana Andrzeja Dudę Złotym Krzyżem Zasługi.

6 lipca 2023 roku pani Zofia obchodziła swoje setne urodziny. Jest żywą historią miasta Tomaszowa i okresu okupacji. Często wraca do Tomaszowa wspomnieniami, jest skarbnicą wiedzy dla kolejnych pokoleń tomaszowian, a jej postawa wzorem dla młodych Polaków.

Roman Wojciechowski, mieszkaniec Tomaszowa Mazowieckiego, to wszechstronnie utalentowany multiinstrumentalista, skrzypek, śpiewak ludowy, instruktor, niestrudzony animator i propagator tradycyjnej muzyki ludowej. Urodził się w 1949 roku w Ciebłowicach Dużych, a jego muzyczna droga związana była z Tomaszowem Mazowieckim.

Pochodzi z rodziny uzdolnionej muzycznie. Ojciec, widząc zamiłowanie syna do gry na skrzypcach, zaprowadził go do Feliksa Franczaka, skrzypka z Tomaszowa. Uczył się też gry na klarnecie i saksofonie. Od najmłodszych lat grywał w zespołach młodzieżowych, kapelach podwórkowych i Orkiestrze Dętej działającej przy Zakładach Chemicznych „Wistom”. Ale szczególny rozdział w jego życiu zajmuje muzyka ludowa, której propagowaniem zajmuje się od prawie pół wieku.

Od ponad 20 lat prowadzi pod swoim nazwiskiem tradycyjną trzyosobową kapelę ludową, która nie tylko zapewnia oprawę muzyczną lokalnym zespołom ludowym, ale z powodzeniem reprezentuje nasz region na ogólnopolskich i lokalnych przeglądach i festiwalach muzyki ludowej.

Roman Wojciechowski otrzymał wiele nagród. Jest m.in. trzykrotnym laureatem Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą w kategorii solistów – instrumentalistów. Artysta jest również kilkukrotnym laureatem Spotkań Folklorystycznych Polski Centralnej "Od kujawiaka do oberka" w Sieradzu, podczas których trzykrotnie zdobył pierwszą nagrodę. W 2012 roku otrzymał największą nagrodę dla twórcy za zasługi dla kultury ludowej, jaką jest Nagroda im. Oskara Kolberga. W 2022 roku został odznaczony Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze „Gloria Artis”. Jest również laureatem nagród przyznawanych przez władze wojewódzkie i powiatowe.

Nagrania artysty – jako skrzypka i śpiewaka – znajdują się w Archiwum Polskiego Radia w Warszawie, Zbiorach Fonograficznych Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Nagrań muzyka można posłuchać na dwupłytowym albumie "Tradycje muzyczne Polski środkowej" oraz na płycie z Festiwalu Folkowego Polskiego Radia "Nowa Tradycja 2009". Wielokrotnie miał zaszczyt występować na scenach z zawodowymi
i znanymi muzykami. Warto też zwrócić uwagę na jego działalność edukacyjną prowadzoną wśród tomaszowskiej młodzieży, z którą dzieli się swoją wiedzą, talentem i miłością do muzyki ludowej.

Roman Wojciechowski od lat promuje Tomaszów Mazowiecki, występując na scenach w całej Polsce, a jego wkład w propagowanie muzyki ludowej naszego regionu jest niezaprzeczalny.