Historie odnalezione Andrzeja Kobalczyka: Jak wojsko odbudowało most na Gaci w Spale

W trakcie trwającej obecnie modernizacji zbiornika wodnego na Gaci w Spale znikną resztki drewnianego mostu, postawionego jeszcze za czasów carskich. Na jego miejscu powstanie grobla, na której zostanie urządzona ścieżka spacerowa. Zanim zostaną usunięte ostatnie ślady starego mostu warto przypomnieć mało znany, wojskowy epizod z jego historii. Wiąże się on z prowadzoną latem 1957 roku budową mostu drogowego na Pilicy w Tomaszowie.

To wtedy brygada wojsk inżynieryjnych z Warszawy postawiła w ramach ćwiczeń w dzielnicy Brzustówka żelazny most o eksperymentalnej konstrukcji. Niejako przy okazji tej budowy saperzy wykonali dodatkowe prace dla miasta, m.in. odbudowując drewniany most na Wolbórce w ciągu ulicy Nowowiejskiej, a także wykonując szereg prac porządkowych i upiększających na Niebieskich Źródłach. Mało kto dzisiaj wie, że saperzy ci zajęli się także odbudową drewnianego 60-metrowego mostu na zalewie rzeczki Gać w Spale. Był on tak zdezelowany, że praktycznie nie nadawał się do użytku.

Do odbudowy tego mostu przez wojsko doszło za sprawą kadry dowódczej wspomnianej brygady, kwaterującej wtedy w spalskim ośrodku FWP. Aby się za to zrewanżować dowodzący brygadą płk. Jan Szymanowski rozkazał swoim podkomendnym odbudować wspomniany most w ciągu zaledwie trzech dni. Interesującą i szerzej dotąd nieznaną relację z wykonania tego zadania zamieścił płk. w st. spocz. Tadeusz Bojczewski w wydanych w 2000 roku wspomnieniach pt. „Z notatnika oficera drogowca”.

Napisał on, że prace przy moście objęły wymianę wszystkich podpór i pomostu z desek. Do dalszego użytku nadawały się praktycznie tylko niektóre belki pomostu. Nowe pale, belki i deski saperzy wykonali ze ściętych na miejscu sosen, posługując się swoimi samobieżnymi trakami. Pale podpór wbijano saperskimi kafarami. Jak podkreślił dowodzący tą odbudową T. Bojczewski (wtedy w stopniu porucznika), rozkaz został wykonany na czas i most znów połączył brzegi Gaci.

Niecodziennej akcji saperów w Spale towarzyszyło wielkie zainteresowanie i sympatia ze strony wczasowiczów. Kierownik ośrodka ugościł budowniczych mostu wspólnym obiadem.
„Trwał on około dwóch godzin. Pułkownik Szymanowski wyraził zgodę na wydanie żołnierzom po jednym piwie, jednak nikt nie przewidział tego, że w co drugiej butelce po piwie będzie wódka. Finał tego był taki, że do rana zbierałem żołnierzy w celu likwidacji placu budowy i przegrupowania się do Tomaszowa” – wspominał T. Bojczewski. Jednocześnie pochwalił się, że za tę odbudowę dyrekcja naczelna FWP zrewanżowała mu się gratisowymi, dwutygodniowymi wczasami w Spale. Spędził je tutaj tego samego lata z żoną i dwuletnim synkiem. To były jego pierwsze wczasy rodzinne.

O historiach niegdyś odnalezionych
Miejskie Centrum Kultury i Dzielnicowy Ośrodek Kultury na Białobrzegach zapraszają na kolejne spotkanie z cyklu „Historie dalekie i bliskie”. Tym razem gościem spotkania będzie Andrzej Kobalczyk, autor cyklu historii przez siebie odnalezionych.
„Historie odnalezione” Andrzeja Kobalczyka ukazują się w stałym cyklu w piątkowych wydaniach naszego tygodnika „7 Dni” – dodatku do Dziennika Łódzkiego. Przykuwają uwagę nie tylko miłośników tomaszowskiej historii sprzed lat. Na łamach tygodnika opublikowaliśmy już m.in. „Sylwestrowy deszczowiec”, czy historię serum ze spalskiej rezydencji, które ocaliło pewną tomaszowiankę.
Spotkanie odbędzie się w najbliższą środę 15 marca o godz.17.30 w sali widowiskowej DOK - u przy ul. Gminnej 37/39. O „historiach przez siebie odnalezionych” opowie gość wieczoru Andrzej Kobalczyk. Wstęp bezpłatny.