Błękitny podróżnik rośnie przy drogach, ale może też w ogrodach. Polecamy cykorię na kawę, sałatkę i jako ozdobę słonecznych rabat

Cykoria podróżnik (Cichorum intybus) to roślina o najczęściej niebieskich kwiatach, która często rośnie przy polnych drogach i nie tylko. Bywa też zwana jako podróżnik błękitny. W ogrodach czasem bywa uważana za chwast, ale warto ją docenić jako roślinę ozdobną i użytkową. Różne jej części można jeść (i pić), ma także właściwości lecznicze.

Zobacz także: Niebieskie kwiaty do ogrodu i na balkon. Polecamy 15 najpiękniejszych kwiatów, które będą kwitły od wiosny do jesieni

Cykoria podróżnik to dość okazała roślina. Dorasta do około 1,2 m wysokości, a jej pędy są rozgałęzione. Wyrastają na nich niewielkie liście oraz charakterystyczne kwiaty. Mają proste płatki o ząbkowanych końcach. Najczęściej są niebieskie, ale bywają też cykorie o kwiatach różowych i białych. Otwierają się w słońcu, a wieczorem zamykają. Cykoria podróżnik kwitnie przez całe lato, od czerwca/lipca do jesieni.

Ta roślina często rośnie dziko i ma niewielkie, choć określone, wymagania. Najlepiej czuje się w słońcu, na przepuszczalnych, nawet niezbyt żyznych ziemiach, najlepiej o lekko zasadowym odczynie. Cykoria podróżnik jest rośliną wieloletnią i odporną na mróz. Nie wymaga zabiegów pielęgnacyjnych i jest łatwa w uprawie. W dobrych warunkach „sama rośnie”.
Uwaga: w ogrodach uprawia się także inny gatunek cykorii – endywię, głównie jako warzywo. Dowiedz się więcej: jak uprawiać endywię i jak ją wykorzystać.

Cykoria podróżnik dobrze i szybko rośnie z nasion. Można je kupić lub zebrać z dzikich roślin. Nasiona sieje się latem, prosto do gruntu. Rośliny wschodzą gęsto, dlatego należy je przerwać i zostawić tylko najmocniejsze i najładniejsze okazy.

Podróżnik błękitny pięknie wygląda na rabatach kwiatowych, a ponieważ lubi słońce i znosi suszę, można nim obsadzać te miejsca, które nie odpowiadają bardziej wymagającym bylinom. Cykorię można sadzić m.in. w towarzystwie ozdobnych krwawników, rozchodników okazałych, ozdobnych szałwii (np. omszonej, omączonej), kosmosów, perowskii czy werbeny patagońskiej. Jest też bardzo dekoracyjnym dodatkiem do słonecznych łąk kwietnych. Kwiaty cykorii doceniają też pszczoły, to miododajna roślina.
Ale cykoria podróżnik ma więcej zalet – to roślina jadalna i lecznicza, a z jej korzenia można zrobić… zdrową kawę.

Młode liście cykorii są jadalne (zanim powstanie pęd kwiatowy, tworzą rozetę przy ziemi). Można je jeść na surowo, ale najlepsze są po zblanszowaniu. Warto dodawać je do sałatek i potrawek lub podawać jak szpinak. Do jedzenia najadą się również pąki kwiatowe oraz rozwinięte kwiaty. Ich płatki są też piękną ozdobą letnich sałatek.

Polecamy: Kwiaty jadalne możesz mieć w swoim ogrodzie. Niektóre same rosną! Polecamy 10 smacznych i jadalnych kwiatów

Z cykorii, a dokładnie – jej korzenia – robi się smaczną kawę. Jest dodatkiem do kaw zbożowych, ale można ją też zrobić z samej cykorii. Taka kawa ma właściwości korzystne dla zdrowia. Jak pisze Monika Góralska w portalu stronazdrowia.pl:

Jest ona stosowana głównie jako zamiennik tradycyjnej kawy, ponieważ nie zawiera kofeiny. Mogą więc po nią sięgać osoby, u których spożycie kofeiny jest niewskazane, np. chorujące na nadciśnienie czy wrzody żołądka, a także osoby chcące ograniczyć spożycie kofeiny, jak również kobiety w ciąży.

Jednak nie należy przekraczać dawki 1-2 filiżanek dziennie.

Wiosną lub jesienią należy wykopać korzenie większych roślin. Po oczyszczeniu kroi się je drobno i suszy, w temperaturze ok. 40 stopni C (można wykorzystać suszarkę do grzybów lub piekarnik). Suche kawałki praży się, np. na suchej patelni (uważajmy, żeby się nie przypaliły), a następnie mieli. Potem wystarczy zalać gorącą wodą i delektować się własnoręcznie zrobioną kawą, prosto z ogrodu.

Surowcem zielarskim jest cała roślina: kwiaty, łodyga z liśćmi i kwiatami (ziele cykorii) oraz korzeń. Robi się z nich przede wszystkim napary, które mają różną intensywność działania – najłagodniejsze są napary z kwiatów, najsilniejsze z korzenia. Cykoria podróżnik działa korzystnie na układ pokarmowy, pobudza wydzielanie soków trawiennych, wpływa ochronnie na wątrobę. Jest korzystna dla flory bakteryjnej jelit (zawiera inulinę, która jest prebiotykiem). Pomaga także przy przeziębieniach, a stosowana zewnętrznie nawilża skórę, łagodzi wypryski i korzystnie działa na cerę naczynkową.

Wybrane źródła
Bremmness. L.,Wielka księga ziół, Warszawa 1991
Halarewicz, A., Atlas ziół, Warszawa 2015
Cykoria podróżnik, lakikwietne.pl
Roślina niczym znak drogowy, lasy.gov.pl
Różański, H., Cykoria podróżnik – Cichorium intybus L. w praktycznej fitoterapii