Tak się zmieniał Rezerwat Niebieskie Źródła w Tomaszowie Mazowieckim [STARE ZDJĘCIA]

„Coraz się więcej wgłębiasz w gaj uroczy, idąc ścieżkami nadpilicznych zboczy. Aż wreszcie stajesz i patrzysz przed siebie, olśnione blaskiem słonecznych promieni, wielkie się źródło seledynem mieni. I pytasz serca - czym ja jest już w niebie?” Tak o Niebieskich Źródłach, które widzą Państwo na ilustracjach powyżej, pisał tomaszowianin Zygmunt Różycki na łamach tygodnika „Bluszcz” w 1901 roku.

Oczywiście źródła, nazywane niegdyś Modrym Stokiem, Modrymi Wodami, Źródłem Niebieskim, Błękitną Wodą, Kolorowymi Źródłami i Błękitnymi Źródłami, istniały i zachwycały już wcześniej. Z ich początkiem wiąże się legenda podana przez Jana Piotra Dekowskiego. Według niej źródła powstały w XVII wieku podczas potopu szwedzkiego. Wówczas to nasi wrogowie odwiedzili lasy nad Pilicą, gdzie zastała ich ulewa. Wraz z końmi schronili się w kaplicy, gdzie nie bacząc na żadne świętości, prowadzili sprośne rozmowy. Za karę kaplica wraz z całą zawartością wpadła w otchłań Ziemi, a na jej miejscu pojawiło się jezioro, o niebieskiej niczym niebo, wodzie.

W połowie XVIII wieku u ujścia źródeł stał młyn, a później karczma, od nazwiska młynarza nazwana Utratą. Urok „Modrych Wód” przyciągał nie tylko tomaszowian i mieszkańców okolic, ale też ważne osobistości. W 1901 odwiedził je na przykład car Mikołaj II. Oglądał je m.in. w towarzystwie hrabiego Juliusza Ostrowskiego, który miał odważne, lecz niespełnione marzenie - uczynić ze źródeł zakład wodoleczniczy.

W 1961 roku Niebieskie Źródła stały się rezerwatem przyrody, dzięki czemu są ostoją wielu gatunków zwierząt (zwłaszcza ptaków) i roślin. Turyści odwiedzają je cały rok, bo o każdej porze są piękne, a woda w zależności od pogody i stopnia nasłonecznienia zmienia swój kolor.

Tomaszów Mazowiecki i okolice na starych pocztówkach [ZDJĘCIA]

STARE ZDJĘCIA TOMASZOWA MAZ. OD XIX W DO CZASÓW RPL [STARE ZDJĘCIA]
BOŻE CIAŁO W SPALE W CZASACH PREZYDENTA MOŚCICKIEGO [STARE ZDJĘCIA]
TAK WYGLĄDAŁ TOMASZÓW MAZ. W CZASACH PRL [STARE ZDJĘCIA]
Tak wyglądała Spała w XX wieku [STARE ZDJĘCIA]