Kościół św. Małgorzaty w Czerniewicach pod Tomaszowem najstarszą drewnianą świątynią w Łódzkiem

Wyniki badań trafiły na biurko wojewódzkiego konserwatora zabytków w Łodzi.

- To rewelacja, prawdziwa sensacja, jakiej nikt się nie spodziewał - podkreśla Wojciech Szygendowski.

Jego słowa nie dziwią, bowiem do tej pory wszyscy byli przekonani, że drewniany kościółek powstał w XVIII stuleciu i jest jednym z wielu z tego okresu, jakie zachowały się w naszym regionie (niestety, jeden z nich - w Mileszkach na obrzeżach Łodzi - spłonął doszczętnie kilka dni temu).

Tymczasem informacje w książkach i przewodnikach trzeba będzie szybko zweryfikować, bowiem okazało się, że świątynia w Czerniewicach jest aż o trzy wieki starsza. Jak doszło do tego niezwykłego odkrycia?

- Najnowsza historia kościółka św. Małgorzaty jest dość burzliwa i dramatyczna. Otóż w Czerniewicach wybudowano nowy kościół murowany, dlatego pojawił się pomysł, aby stary kościół drewniany przenieść do skansenu pod Dmosinem. Jednak część mieszkańców sprzeciwiła tym planom i świątynia pozostała na swoim miejscu. Zbiegło się to z pierwszym doniosłym odkryciem, kiedy to we wnętrzu kościółka natrafiono na bardzo cenne polichromie. Zrobiono odkrywki, z których wynika, że mamy do czynienia z malarstwem figuralnym. Polichromie mają dużą wartość historyczną, dlatego wpisaliśmy je do rejestru zabytków. Na tym się nie skończyło, bowiem w świątyni pobraliśmy próbki, które zostały zbadane metodą dendrochronologiczną. Wyniki okazały się rewelacyjne. Z badań wynika bowiem, że najstarsze belki użyte do budowy kościółka pochodzą z 1409 roku, a inne belki z kolejnych lat. Dlatego przyjęliśmy, że kościół zbudowano około 1423 roku - mówi Wojciech Szygendowski.

Według badaczy, świątynię w Czerniewicach zbudowano w dwóch etapach. Najpierw około 1423 roku powstało prezbiterium i część nawy głównej, a później reszta obiektu. Wszystko to oznacza, że jest to najstarszy zachowany drewniany kościół w woj. łódzkim. To sensacja historyczna, bowiem do tej pory za najstarsze uchodziły świątynie spod Wielunia - w Gaszynie, Łaszynie, Grębieniu i Popowicach.

Jak to niezwykłe odkrycie przyjęli mieszkańcy?

- Z prawdziwym zadowoleniem i satysfakcją. Nie ukrywam, że byłem jednym z tych, którzy stanęli w obronie naszego kościoła i sprzeciwili się, aby go przenieść do skansenu pod Dmosinem. Teraz z pewnością zostanie w naszej gminie i będzie jej perełką, prawdziwą ozdobą. Będę zabiegał o to, aby świątynia została starannie odnowiona, gdyż jest ona nie tylko gratką dla naszej gminy, lecz także dla turystów i miłośników historii - twierdzi Andrzej Bednarek, wójt gminy Czerniewice.

Najstarsze wzmianki o tej miejscowości pochodzą z końca XIV wieku. Później powstała parafia i zbudowano kościółek, zaś właściciele wioski często się zmieniali. Jednym z najbardziej znanych był Aleksander Lipski w połowie XVII stulecia, którego herb jest obecnie herbem nie tylko Czerniewic, lecz także całej gminy.