„A może byśmy tak… wpadli na dzień do Tomaszowa” to najnowszy pełnometrażowy film dokumentalny według scenariusza i wyreżyserowany przez Sławomira Grünberga. Film opowiada o społeczności żydowskiej Tomaszowa Mazowieckiego, która przed wojną stanowiła po Polakach największą i najbardziej witalną grupę etniczną miasta. Pomysłodawczynią filmu jest tomaszowianka Barbara Grünberg, prywatnie żona Sławomira Grünberga, którą mieszkańcy znają jako nauczycielkę w II LO w Tomaszowie i byłą dyrektorkę Miejskiego Centrum Kultury.
- Ten film o miłości, którego produkcja zajęła siedem lat, dedykuję mojej żonie - pisze Sławomir Grünberg. - Niestrudzona praca Basi na rzecz ratowania wspomnień o Żydach tomaszowskich zaowocowała nie tylko nakręceniem tego filmu, ale także tłumaczeniem z jidyszu, hebrajskiego i angielskiego na polski - "Tomaszow Mazowiecki Księga Jizkor” - to 700 stron pamięci przedwojennej żydowskiej spółki Mmunity Tomaszowa Mazowieckiego. Mamy nadzieję, że książka ta ukaże się w 2023 roku w 81. rocznicę deportacji tomaszowskich Żydów do Treblinki. - dodaje reżyser.
Wszystko zaczęło się od pomysłu na przetłumaczenie „Księgi pamięci Tomaszowa Mazowieckiego”.
- Udało mi się zdobyć, jeszcze jako dyrektorce MCK-u, malutki grant z SŻIH-u na ten cel (6000 zł) i to miał być początek pracy - opowiada Barbara Grünberg. - Jednak kiedy złożyłam wypowiedzenie ze stanowiska dyrektorki MCK-u i przeprowadziłam się do Nowego Jorku, moja następczyni zwróciła te środki. Wtedy nie rozumiałam tej decyzji, wydawała mi się nielogiczna, nieuzasadniona. Pomyślałam - zmarnowana szansa, ale też odczytałam to jako znak dla mnie, że mam kontynuować rozpoczętą już wtedy współpracę z główną tłumaczką, Anią Ciałowicz. Ania wysyłała mi kolejno poszczególne rozdziały, a ja coraz bardziej byłam pod wrażeniem bogactwa treści „Księgi…”, informacji w niej zawartych. Pomyślałam wtedy, że jeżeli ja, wieloletni nauczyciel, wiem tak mało o zawartości Yzkor Book, to inni być może nie wiedzą nic. Chcę to zmienić - dodaje.
Dzięki tomaszowskiemu regionaliście, Marianowi Fronczkowskiemu, kustoszowi Muzeum w Tomaszowie Maz. – dr Danielowi Warzocha oraz tłumaczce „Księgi pamięci gminy żydowskiej w Tomaszowie Mazowieckim”, Annie Ciałowicz, widzowie będą mieli okazję uczestniczyć w spacerze po dawnych żydowskich ulicach Tomaszowa.
Jednym z bohaterów jest Allan Chernoff, były dziennikarz CNN, współautor książki „The Tailors of Tomaszów: A Memoir of Polish Jews” ("Krawcy z Tomaszowa: pamięć o polskich Żydach”), którą napisał wspólnie ze swoją mamą, tomaszowianką Reną Margulies.
Bardzo ważnymi bohaterami filmu są żydowscy mieszkańcy Tomaszowa Maz., którzy przeżyli Holokaust, żyją do dziś w różnych zakątkach świata. To m.in. Sally Maierowitz i Zlatka Warzecha. Kobiety opowiadają o tym, jak zapamiętały przedwojenny Tomaszów i miasto tuż po wojnie.
Pokaz przedpremierowy filmu odbędzie się w najbliższy piątek, 21 października, o godz. 18 w Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Godzinę później rozpocznie się rozmowa z twórcami filmu - Sławomirem i Barbarą Grünbergami oraz bohaterami filmu - Ewą Korulską i Danielem Wenclem.Wstęp wolny. Gośćmi specjalnymi będą Anna Ciałowicz, prof. dr hab. Krzysztof Witczak i dr Daniel Warzocha.
Nie tylko o niedźwiedziach, które mieszkały w minizoo w Lesznie
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
