Dekomunizacja w Tomaszowie Maz. Wojewoda pyta o Bohaterów 14 Brygady i os. Wyzwolenia

Ustawa dekomunizacyjna wymusza na samorządach usunięcie z przestrzeni publicznej nazw ulic, placów, skwerów, mostów, a nawet budowli „odnoszących się do osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących represyjny, autorytarny i niesuwerenny system władzy w Polsce w latach 1944 - 1989”.

Samorządy miały na to czas do końca października i zdecydowana większość z obowiązku się wywiązała. Wydawało się, że wśród nich są także nasze samorządy, tymczasem do kilku z nich trafiły właśnie pisma od wojewody z prośbą o wyjaśnienia.

Władze Tomaszowa muszą się wytłumaczyć z trzech nazw, które funkcjonują w mieście: ul. Bohaterów 14. Brygady oraz nazw osiedli Wyzwolenia I i II. - W piśmie poproszono o przedłożenie kopii uchwał wraz z ich uzasadnieniami lub protokołami z posiedzenia rady nadających nazwy ulicy oraz osiedlom - mówi Joanna Budny, rzecznik Urzędu Miasta w Tomaszowie. Uchwały zostały odnalezione w Archiwum Państwowym przy ul. Spalskiej. Pochodzą z lat 60. i 80. Niestety próżno w nich szukać uzasadnienia, dlaczego nadano takie, a nie inne nazwy.

- Dokumenty zostały dostarczone do wojewody i teraz czekamy na stanowisko - mówi Joanna Budny.

Warto wiedzieć, że w przypadku ul. Bohaterów 14. Brygady chodzi o 14. Sudecką Brygadę Artylerii Przeciwpancernej ludowego Wojska Polskiego, która w okresie formowania, na początku 1944 roku stacjonowała właśnie w Tomaszowie, a do jej szeregów zaciągnięto wielu tomaszowian. W lutym 1945 roku została włączona do 2. Armii Wojska Polskiego, a w październiku rozformowana. To jej poświęcony jest pomnik w Parku Rodego wraz ze słynną i lubianą przez dzieci armatą, która była na wyposażeniu 14. Brygady.

Jeśli ulica poświęcona żołnierzom tej brygady wzbudza u wojewody wątpliwości, to i sam pomnik w parku może popaść w niełaskę. W innych miejscowościach urzędnicy biorą się na przykład za czołgi, którymi kiedyś wyzwalano spod okupacji Polaków.

Nie wiadomo również, jaki będzie dalszy los nazw dwóch osiedli Wyzwolenia I i II. Pewnie mało który tomaszowianin wie, które to osiedla. Nazw nie ma na żadnych tabliczkach, ale znajdziemy je na mapach i w wewnętrznych dokumentach spółdzielni Przodownik, która nimi zarządza. - W zasadzie nazw tych używamy już tylko w wewnętrznym obiegu - mówi prezes Przodownika Jan Nowakowski.

W ostatnich miesiącach udało im się przeprowadzić już dekomunizację ul. Oskara Lange, gdzie nie tylko mieszczą się bloki spółdzielni, ale i siedziba. Co ciekawe, skojarzenia z czasami PRL nasuwa też sama nazwa spółdzielni.
- Rzeczywiście zastanawialiśmy się nad Przodownikiem, ale po rozmowach z mieszkańcami stwierdziliśmy, że nazwa kojarzy się z instytucją, a nie z przodownikami pracy z czasów PRL. W przyszłym roku będziemy obchodzić jubileusz 60-lecia działalności i nie chcielibyśmy zmieniać nazwy, a co za tym idzie przyzwyczajeń naszych członków - mówi Jan Nowakowski.

Warto przypomnieć, że w ubiegłym roku w Tomaszowie zdjęto też dwie tablice: Franka Zubrzyckiego z budynku dworca PKP oraz Związku Walki Młodych z ul. Boh. 14. Brygady.

Zobacz wydarzenia tygodnia w Łódzkiem: