Arka Pana, czyli pierwszy kościół w Nowej Hucie. W maju mija ważna rocznica dla tej świątyni

- W październiku 1949 r. jeden z informatorów przekazał Urzędowi Bezpieczeństwa, że metropolita krakowski „kard. [Stefan Adama] Sapieha wraz ze swym kapelanem osobiście jeździł oglądać teren gdzie jest budowana Nowa Huta pod Krakowem, w związku z zamierzoną przez niego budową kościoła na tym terenie”. Kardynał miał wezwać owego informatora i polecić mu wybranie miejsca pod budowę świątyni w pobliżu huty oraz dwóch miejsc w okolicy „w związku z tym, że osiedle huty, według wiadomości posiadanych przez Sapiehę, w roku przyszłym zamieszkiwać będzie 25.000 ludzi i razem obliczone jest ono na 100.000 ludzi”. Zamierzenia kard. Sapiehy urzeczywistniły się dopiero po blisko 30 latach od momentu rozpoczęcia budowy hutniczego osiedla, za czasów kolejnego następcy - czytamy na stronie krakowskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej.

- W związku z budową Nowej Huty kuria krakowska zabiegała o erygowanie nowych parafii. Książe kard. Sapieha dokonał pierwszej zmiany (wydzielił parafię w Czyżynach), a jego następca abp Eugeniusz Baziak erygował w 1952 r. parafię w Bieńczycach, przy istniejącej tam małej kaplicy. Budowa kościoła nie była możliwa, choć domagali się tego mieszkańcy - wyjaśnia dalej IPN.

Pierwszy kościół w Nowej Hucie, o którym mowa, został dopiero zbudowany w latach 1967-1977 z inicjatywy ks. Józefa Gorzelanego. Historia jego powstania związana jest z obroną krzyża przez mieszkańców Nowej Huty w 1960 roku, w miejscu gdzie pierwotnie miał stanąć kościół, na rogu ulic Marksa i Majakowskiego.

Po tym, jak w październiku przyszła odwilż, władze zgodziły się początkowo na budowę kościoła, ale później się z tego wycofały, decydując, że w tym miejscu ma powstać jedna ze szkół-tysiąclatek. Parafianie ustawili wtedy na placu budowy wielki krzyż, który władze postanowiły zlikwidować. Po walkach brutalnie stłumionych przez milicję krzyż pozostał na swoim miejscu. W końcu zezwolono na budowę świątyni, jednak już w innym miejscu.

W 1965 r. Paweł VI przekazał metropolicie krakowskiemu i administratorowi parafii kamień z grobu św. Piotra jako kamień węgielny, na którym zostanie wzniesiony nowohucki kościół, dedykowany Królowej Polski. Papież wsparł to dzieło również finansowo. Budowa ruszyła dwa lata później. Symbolicznie zainaugurował ją kard. Wojtyła, 14 października 1967 r., wykopując pierwsze grudki ziemi.

- Projekt kościoła opracował inż. arch. Władysław Pietrzyk, a konstruktorem obiektu został prof. Jan Grabacki. W bryłę świątyni – w kształcie łodzi z siedemdziesięciometrowym krzyżem-masztem, zwieńczonym koroną – zostały wpisane odwołania do staro- i nowotestamentowej symboliki (arki ocalenia, znaku zbawienia, patronki Polski). Budowa trwałą dziesięć lat. Napotykała na trudności, zarówno natury obiektywnej, jak i na celowe utrudnienia ze strony władz administracyjnych - wyjaśnia krakowski IPN.

- W konsekracji kościoła (red. 15 maja 1977 r.) wzięło udział ponad 70 tys. wiernych, biskupi z kraju i zagranicy. W kazaniu kard. Wojtyła pośrednio nawiązał do nowohuckiej obrony krzyża, symbolu wiary, która stała się niematerialnym fundamentem Arki Pana. Powiedział: „I dlatego też budowa kościoła w Nowej Hucie Bieńczycach stała się wydarzeniem historycznym. Słusznie uczestniczą dzisiaj w niej przedstawiciele Kościoła, społeczeństwa, innych Kościołów, społeczeństw, ponieważ ten historyczny fakt, który się tutaj dokonał, zasługuje na to. A dokonał tego dzieła Jezus Chrystus, który od całych stuleci i pokoleń stawał przy każdym z nas i uświadamiał nam, że nie jesteśmy sami bez Boga i nie możemy żyć bez Boga. I chcemy żyć dla Boga! I dlatego nieodzowna jest świątynia” - tłumaczy krakowski oddział IPN.

W chwili konsekracji kościoła bieńczycka parafia liczyła około 100 tys. wiernych. W sierpniu 1977 r. kard. Wojtyła podzielił ją na cztery rejony duszpasterskie, które docelowo miały być odrębnymi parafiami. Budowa i konsekracja pierwszego nowohuckiego kościoła dała początek staraniom o kolejne obiekty sakralne w dzielnicy. Z kolei w tych kościołach umacniał się duch narodu, z nich powiał oddech wolności.

IPN wylicza również, że za pośrednictwem kard. Wojtyły do Arki Pana trafiły niecodzienne przedmioty: - W drzwiczkach tabernakulum, odlanego z brązu, w kształcie kuli ziemskiej, widnieje księżycowy kamień, który Paweł VI otrzymał od amerykańskiego astronauty dowódcy misji Apollo 11 i podarował metropolicie krakowskiemu, a ten przekazał do świątyni. Drugi niezwykle cenny dar to Figura Matki Bożej Pancernej, ofiarowana przez polskich żołnierzy, kombatantów II wojny światowej, osiadłych w Australii. Figurka została wykonana z odłamków pocisków wyjętych z ran polskich żołnierzy walczących pod Tobrukiem i Monte Cassino.

Seria pożarów w Polsce, premier reaguje